۲۳ اقدام دانشگاه‌های علوم پزشکی برای اجرای قانون حمایت از خانواده

به گزارش خبرنگار مهر، دستورالعمل اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با هدف شفاف سازی، هم افزایی و تعیین تکالیف کلیه سطوح معاونت‌های دانشگاه علوم پزشکی مبتنی بر ماده‌های قانون و درراستای تحقق اهداف قانون مذکور تدوین و به ریاست دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شده است.

به این منظور اقدامات متناسب با هر ماده این قانون مشخص شده و دانشگاه‌های علوم پزشکی موظف هستند برای اجرای این اقدامات کمیته‌های کاری تشکیل دهند و گزارش نتایج اقدامات و مشکلات آن را در این کمیته‌ها بررسی کنند.

جهت گیری های اساسی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت

۱. حمایت از زوج‌های جوان در آستانه ازدواج

۲. حمایت از زوج‌های جوان پیشگیری و درمان ناباروری

۳. حمایت از خانواده در دوران شیردهی

۴. حمایت از خانواده در تولد و معیشت فرزندان

۵. حمایت از مادران شاغل و غیر شاغل

۶. حمایت از مادران دانشجو و طلاب

۷. اصلاح و تحول در متون و برنامه‌های آموزشی و پژوهشی

۸. پیشگیری از سقط جنین غیر قانونی

۹. تسهیلات و حمایت‌های مالی (تسهیلات مسکن، تسهیلات شغلی، خدمات اجتماعی و آموزشی، مشوق‌های اقتصادی)

*به جز تسهیلات و حمایت‌های مالی سایر موارد از تکالیف معاونت‌های مختلف دانشگاه‌های علوم پزشکی است.

ماده ۱۷ قانون به موضوع مرخصی زایمان، دور کاری و تسهیلات بازنشستگی برای مادران شاغل اشاره دارد. اقدامات دانشگاه‌های علوم پزشکی مبنی بر این ماده شامل موارد زیر است:

۱. اعمال مفاد الف ماده ۱۷ قانون در خصوص مدت مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق

۲. اعمال مفاد ب ماده ۱۷ قانون در خصوص اعطای دورکاری به درخواست مادران باردار

۳. اعمال مفاد ت ماده ۱۷ قانون در خصوص کاهش سن بازنشستگی برای مادران شاغل دارای سه فرزند و بیشتر

در ماده ۲۰ این قانون تمامی دستگاه‌های ذکر شده در ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه مکلفند در روز ملی جمعیت، کارکنانی که در یک سال گذشته، ازدواج کرده و یا دارای فرزند شده اند را مورد تشویق قرار دهند.

به منظور اجرای آن دانشگاه‌ها موظف هستند جزئیات موارد تشویقی مدنظر را تعیین کنند، به کارکنانی که در یک سال اخیر ازدواج کرده و یا دارای فرزند شده اند اطلاع رسانی کنند و نسبت به برنامه ریزی و اجرای برنامه بزرگداشت و اهدا تشویقی اقدام کنند.

ماده ۲۲ قانون دستگاه‌های ذکر شده در ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه را موظف کرده است ظرف شش ماه پس از ابلاغ قانون به منظور تکریم و حفظ حقوق مادر و کودک، با طراحی، احداث و تجهیز تمامی ساختمانها و اماکن عمومی، خدماتی و آموزشی و رفاهی تحت اختیار یا نظارت خود، اقدام به تأمین فضای مناسب جهت رفع نیازهای نوزادان، کودکان مادران باردار جهت استراحت، شیردهی و نگهداری کودکان کنند.

اقداماتی که دانشگاه‌های علوم پزشکی باید انجام دهند به شرح زیر است:

۱. تأمین فضای مناسب به منظور استراحت، نگهداری و شیردهی ویژه مادران باردار، مادران شیرده و مادران دارای فرزند کمتر از ۵ سال در ستاد و کلیه واحدهای تحت پوشش شهرستان‌ها

۲. احداث مهد کودک برای نگهداری کودکان مادران شاغل در همان دستگاه در ستاد و کلیه واحدهای تحت پوشش شهرستان‌ها

در ماده ۲۶ قانون آمده است: کلیه مؤسسات آموزش عالی موضوع ماده یک قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور و مراکز حوزوی مکلفند:

الف) با تقاضای کتبی طلاب و دانشجویان مادر باردار جهت مرخصی یک نیمسال تحصیلی قبل از زایمان بدون احتساب در سنوات تحصیلی موافقت کنند.

ب) با تقاضای مرخصی طلاب و دانشجویان مادر دارای فرزند زیر دو سال، حداکثر تا چهار نیمسال تحصیلی بدون احتساب در سنوات تحصیلی موافقت کنند.

پ) با تقاضای طلاب و دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر دو سال جهت میهمانی به میزان حداکثر چهار نیمسال تحصیلی به حوزه یا مؤسسه آموزش عالی همسطح یا پایین‌تر مورد تقاضا موافقت کنند.

ت) با تقاضای طلاب و دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر سه سال جهت آموزش مجازی یا غیرحضوری برای گذراندن واحدهای دروس نظری دوره تحصیل موافقت کنند.

ث) با تقاضای دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر دو سال جهت کاهش نوبت کاری شب بر اساس آئین نامه‌ای که حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون، از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصویب می‌شود، موافقت کنند.

ج) شرایطی را فراهم کنند که برای اساتید راهنما به ازای داشتن هر دانشجوی مادر باردار یا دارای فرزند شیرخوار یک سهمیه به سقف استاد راهنمایی آنها اضافه شود.

تبصره - شمول این حکم بر مراکز مدیریت حوزه‌های علمیه مشروط به عدم مغایرت با اساسنامه حوزه‌های علمیه و هماهنگی با مدیریت ذیربط خواهد بود.

دانشگاه‌های علوم پزشکی باید اقدامات زیر را در دستور کار خود قرار دهند:

۱. ابلاغ و اجرای مفاد الف - ب ماده ۲۶ قانون در خصوص موافقت با مرخصی یک نیمسال تحصیلی بدون احتساب در سنوات تحصیلی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دو سال متقاضی

۲. ابلاغ و اجرای مفاد پ ماده ۲۶ قانون در خصوص موافقت با تقاضای میهمانی چهار نیمسال تحصیلی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دو سال متقاضی در دانشگاه هم سطح یا پایین‌تر

۳. ابلاغ و اجرای مفاد ت ماده ۲۶ قانون در خصوص موافقت با آموزش مجازی یا غیرحضوری برای گذراندن واحدهای دروس نظری دوره تحصیل دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر سه سال متقاضی

۴. ابلاغ و اجرای مفاد ث ماده ۲۶ قانون در خصوص کاهش نوبت کاری شب بر اساس آئین نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دانشجوی باردار و یا دارای فرزند زیر دوسال متقاضی

۵. ابلاغ و اجرای مفاد ث ماده ۲۶ قانون در خصوص اضافه کردن یک سهمیه به سقف استاد راهنمایی به اساتید راهنما به ازای داشتن هر دانشجوی مادر باردار یا دارای فرزند شیرخوار

۶. اطلاع رسانی رسمی و مکفی مفاد ماده ۲۶ قانون به کلیه اساتید و دانشجویان.

در ماده ۳۴ این قانون وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری مکلف به ایجاد، گسترش و تقویت رشته‌های تحصیلی در همه دانشگاه‌های کشور متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن بر اساس فرهنگ اسلامی-ایرانی، از قبیل مدیریت خانه و خانواده هستند.

از همین رو دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز ایجاد، گسترش و تقویت رشته‌های تحصیلی متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن بر اساس فرهنگ اسلامی-ایرانی، از قبیل مدیریت خانه و خانواده را در کمیته اقدام قرار داده اند.

ماده ۳۵ قانون وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و تمامی مؤسسات آموزش عالی کشور را مکلف کرده است در راستای سیاست‌های کلی جمعیت و خانواده، فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی ویژه دانشجویان و نیروی انسانی آموزشی و اداری در حوزه ترویج و آگاهی بخشی نسبت به وجوه مثبت ازدواج به هنگام نیاز، آموزش مهارت‌های دوران ازدواج، فرزندآوری، آثار منفی کم فرزندی در خانواده و کاهش رشد جمعیت در جامعه، حرمت سقط جنین، نهادینه کردن هنجارهای صیانت از تحکیم خانواده، ایفای نقشهای خانوادگی و مقابله با محتوای مغایر سیاستهای جمعیتی را ضمن حذف محتوای آموزشی مخالف فرزندآوری انجام دهند.

اقدامات در دستور کار دانشگاه‌های علوم پزشکی شامل موارد زیر است:

۱. برنامه ریزی جهت آموزش نیروهای ستاد شهرستان و واحدهای محیطی تحت پوشش در خصوص موضوعات ذکر شده در ماده ۳۵ قانون

۲. پایش و ارزشیابی آموزش‌های بند ۱

۳. بازنگری کلیه منابع اطلاعاتی (سایت‌ها، بایگانی‌های مستند و…) و حذف محتوای مغایر سیاست‌های جمعیتی و حذف محتوای آموزشی مخالف فرزندآوری

۴. تهیه محتوای آموزشی پیرامون موضوعات ذکر شده در ماده ۳۵ قانون ویژه دانشجویان و تحویل به معاونت فرهنگی دانشجویی جهت برگزاری آموزش‌ها

در ماده ۴۱ قانون به موضوع تجهیز و راه اندازی حداقل یک مرکز تخصصی درمان ناباروری سطح دو در دانشگاه‌های علوم پزشکی و حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح سه به ازای هر استان اعم از دولتی و عمومی غیردولتی در قالب نظام سطح بندی خدمات متناسب با الگوی جمعیتی اشاره شده است.

در همین راستا دانشگاه‌های علوم پزشکی دو اقدام جهت گسترش رشته‌های تخصصی حوزه ناباروری را برنامه ریزی کرده اند:

۱. اقدامات لازم جهت افزایش ظرفیت پذیرش دستیار در رشته تخصصی ناباروری (فلوشیپ) و سایر رشته‌های مرتبط

۲. پذیرش دستیار در رشته تخصصی ناباروری (فلوشیپ) و سایر رشته‌های مرتبط

ماده ۴۶ قانون، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف شده است به دانشجویان علوم پزشکی و کارکنان نظام سلامت سه اقدام مهم را آموزش دهد. این اقدامات شامل «الف: تغییر، اصلاح، تکمیل و بروزرسانی علمی متون و منابع آموزشی، در راستای تبیین مضرات مادی و معنوی سقط جنین، عوارض استفاده از داروهای ضدبارداری، منع زایمان غیرطبیعی غیرضروری»، «ب: بازآموزی و تربیت کارکنان و ارائه دهندگان آموزش» و «پ: پرداخت فوق العاده کمک به فرزندآوری به صورت افزایش پلکانی به ارائه دهندگان خدمات» است.

به همین منظور «برنامه ریزی و اقدامات لازم جهت به روزرسانی علمی متون و منابع آموزشی دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی در خصوص مضرات مادی و معنوی سقط جنین، عوارض استفاده از داروهای ضدبارداری، منع زایمان غیرطبیعی غیرضروری و ارائه در واحدهای درسی آنها» مهمترین اقدام دانشگاه‌های علوم پزشکی در این زمینه است.

در ماده ۵۰ قانون وزارت بهداشت مکلف است سالانه پنج درصد از میزان زایمان غیرطبیعی نسبت به نرخ کل زایمان در کشور را تا رسیدن به نرخ میانگین جهانی کاهش دهد.

اقدامات دانشگاه‌های علوم پزشکی در این زمینه شامل موارد زیر است:

۱. اقدامات لازم جهت پذیرش دستیار زنان و زایمان متناسب با سهمیه مناطق با اولویت مناطق محروم

۲. ممانعت از خروج متخصصان از محل تعیین شده در زمان پذیرش سهمیه مناطق

دانشگاه‌های علوم پزشکی موظف هستند براساس چک لیست ۲۳ اقدام انجام شده را به وزارت بهداشت گزارش کنند.

فهرست اقدامات لازم برای اجرای دستورالعمل اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حوزه آموزش پزشکی